Пирӗн республикӑри судсенче вӗсен пуҫлӑхӗсене ҫирӗплетнӗ. Кун пек хушӑва республика шайӗнче кӑлармаҫҫӗ. «Федераци судйисене ҫирӗплетесси ҫинчен» ятлӑ хушӑва ҫӗршыв Президенчӗ хӑй кӑларать. Черетлӗ хушӑва Владимир Путин кӑҫалхи кӑрлачӑн 2-мӗшӗнче кӑларнӑ. Президентӑн кӑҫалхи 3-мӗш номерлӗ хушӑвӗнче ҫӗршывӑн тӗрлӗ регионӗнче федераци судйисене ҫирӗплетесси пирки каланӑ. Хушу Чӑваш Енри тӳресене те пырса тивнӗ. Пирӗн республикӑрисене илсен, хушу икӗ районпа ҫыхӑннӑ. Хушусем Елчӗк тата Улатӑр районӗсене пырса тивнӗ.
Раҫҫей Президенчӗн хушӑвӗпе Елчӗк район сучӗн ертӳҫи пулма Александр Викторова шаннӑ, Улатӑр район судне ертсе пыма Надежда Назарована ҫирӗплетнӗ.
«Прессӑн ылтӑн фончӗ–2016» Пӗтӗм Раҫҫейри конкурса иртнӗ ҫул вӗҫӗнчех пӗтӗмлетрӗҫ-ха. Ҫапах та ку паллӑна тивӗҫнисене кӑҫал унпа усӑ курма ирӗк панине кура ҫав ятлӑ хаҫат-журнала пӗлтерме эпир кая юлман тесе шухӑшлатпӑр. Конкурса «Журналист» издательство ҫурчӗ йӗркелет.
Сӑмах май каласан, ылтӑн паллӑна тивӗҫнине тӗрлӗрен хаклакан-йышӑнакансем пур-ха. Ара, кирек епле парнен те, енчен вӑл йышлӑ пулсан, сумӗ чакать-тӗр ҫав. Юрӗ, сӑмахӑмӑр ун пирки мар.
Конкурса 268 кӑларӑм хутшӑннӑ. Вӗсем — ҫӗршывӑн тӗрлӗ кӗтесӗнче тухса тӑракан пичет кӑларӑмӗсем.
Конкурса тӑратнӑ хаҫат-журнала конкурс комиссийӗ виҫӗ степеньлӗ паллӑпа хакланӑ. Пирӗн республикӑри виҫӗ хаҫат: «Советская Чувашия», «Алатырские вести» тата Вӑрнар районӗнчи «Ҫӗнтерӳ ҫулӗ» — иккӗмӗш степеньлине тивӗҫнӗ.
Тӑхӑр хаҫат виҫҫӗмӗш степеньлӗ паллӑ хуҫисем пулса тӑнӑ. Вӗсен хушшинче чӑваш парламенчӗн «Республика» хаҫачӗ, Ҫӗнӗ Шупашкарти «Грани», Муркаш районӗнчи «Ҫӗнтерӳ ялавӗ», Етӗрне районӗнчи «Ӗҫ ялавӗ», Шупашкар районӗнчи «Тӑван Ен», Ҫӗрпӳ районӗнчи «Цивильский вестник», Елчӗк районӗнчи «Елчӗк Ен» хаҫачӗсем, «Агромаш» тата «Моя Империя» журналсем.
Паян Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев Элӗк районӗнче канашлу ирттернӗ. Унта муниципалитет харпӑрлӑхӗпе тивӗҫлипе усӑ курмалли, патшалӑх программисене пурнӑҫа йӗркеллӗ кӗртмелли ҫинчен калаҫнӑ.
Кӑҫал Элӗк районӗнче Республика кунне уявламаллине шута илсе ку мероприятие хатӗрленес ыйтӑва та канашлура хускатнӑ. «Республика кунне ҫӳллӗ шайра ирттерме мӗнпур ҫыннӑн пӗрлешмелле», — тесе хушнӑ Михаил Игнатьев элӗксене.
Канашлӑва районти тӳре-шарасӑр пуҫне Чӑваш Енӗн Правительствин пуҫлӑхӗ Иван Моторин, хӑш-пӗр ведомствӑпа министерство пайташӗсем хутшӑннӑ. Элӗк районӑн иртнӗ ҫулхи ӗҫ-хӗлне пӗтӗмлетнипе пӗрлех (ку темӑпа раойн администрацийӗн пуҫлӑхӗ Александр Куликов тухса калаҫнӑ) кӑҫалхи плансене палӑртса хӑварнӑ.
Ҫавӑн пекех ӗҫлӗ канашлу паян Улатӑр районӗнче те иртнӗ.
Чӑваш Енре ҫанталӑк сивӗ тӑрать. Виҫӗ кунра республикӑра ултӑ ҫын шӑнса вилнӗ.
Кӑрлачӑн 1-мӗшӗнче Улатӑр районӗнчи Атрать ялӗнче 37 ҫулти хӗрарӑм виллине хӑйӗн картишӗнче тупнӑ. Вӑл ентешӗ патӗнче Ҫӗнӗ ҫула уявланӑ, эрех ӗҫнӗ те ҫӗрлехи 2 сехетре киле кайма тухнӑ. Етӗрне районӗнчи Тури Мучар ялӗнче те ҫак кун 42 ҫулти арҫын шӑнса вилнӗ. Вӑл хӑйӗн пӳртӗнчех, кравать ҫинче, шӑнса вилнӗ. Ҫуртра кӑмакана тахҫанах хутман-мӗн.
Кӑрлач уйӑхӗн 2-мӗшӗнче Патӑрьел районӗнчи Кивӗ Ахпӳрт ялӗнче Пӑлаккассинче пурӑнакан 61 ҫулти хӗрарӑм шӑнса вилнӗ. Пенсионерка Кивӗ Ахпӳрте тӑванӗ патне кайма тухнӑ. Вӑл Ҫӗнӗ ҫулта унта пулнӑ, кӑрлачӑн 1-мӗшӗнче киле таврӑннӑ. Тепӗр кунхине каллех тӑванӗ патне кайма тухнӑ, анчах ҫитеймен… Ҫав кунах Канаш районӗнчи Асхва ялӗнче 53 ҫулти арҫын виллине тупнӑ, Сӗнтӗрвӑрри районӗнче 68 ҫулти арҫын шӑнса вилнӗ. Елчӗк районӗнчи Курнавӑш ялӗнче те ҫын шӑнса пурнӑҫран уйрӑлнӑ.
Нумаях пулмасть Йӗпреҫри 2-мӗш вӑтам шкулта «Федерацин патшалӑх вӗренӳ стандарчӗпе килӗшӳллӗн вырӑсла тӗп пӗлӳ паракан шкулӗнче чӑваш чӗлхипе литературине вӗрентесси» ятпа стажировка иртнӗ.
Стажировкӑна республикӑн вӗренӳ институчӗн чӑваш чӗлхипе литератури кафедри йӗркеленӗ.
Пӗлӗве ӳстерме 108 сехетлӗ программӑпа дистанци курсне куҫамлӑ вӗҫлекенсем пухӑннӑ. Шупашкар, Ҫӗнӗ Шупашкар, Улатӑр хулисенчи тата Пӑрачкав, Улатӑр, Ҫӗрпӳ, Йӗпреҫ, Шупашкар, Шӑмӑршӑ, Куславкка, Муркаш, Сӗнтӗрвӑрри, Тӑвай районӗсен чӑваш чӗлхипе литератури вӗрентекенӗсем инҫе ҫула хаваспах тухни пирки Вӗренӳ инстиутчӗ пӗлтерет.
Пӗлӗве ӳстермелли курсра вӗренекенсем валли А.А. Ядрицова «Н.И. Ашмарин — чӑваш чӗлхине тӗпчекен», А.А. Такина «Чӑваш чӗлхи урокӗсенче усӑ куракан хальхи технологисем», Г.М. Назарова «Анатолий Гин методикипе хатӗрленӗ урок конструкцийӗ», Г.Д. Карсакова «Чӑваш чӗлхи урокӗсенче юрӑпа усӑ курни» темӑсемпе ӑсталӑх урокӗсем ирттернӗ.
Сӑнсем (7)
Чӑваш халӑхӗн культура эткерлӗхне тӗпчес, аталантарас та упраса хӑварас, ачасен пултарулӑхне ҫӳллӗ шая ҫӗклес, патриотизм туйӑмне вӑйлатас тата культура хутшӑнӑвӗсене йӗркелес тӗллевпе чӳк уйӑхӗн 24-мӗшӗнче республикӑн Вӗрентӳ институтӗнче «Янра, чӑваш сӑмахӗ» конкурс-фестиваль иртнӗ. Фестивале республикӑри чӑваш тата вырӑс шкулӗсенчи 3-6 классенче вӗренекен ачасем хутшӑннӑ. Фестивальте пурӗ 192 номер пулнӑ. Ҫӗнтерӳҫӗсене тӑватӑ номинацире палӑртнӑ: «Чи лайӑх сӑвӑ калакан», «Чи лайӑх юрлакан», «Чи лайӑх ташлакан», «Чи лайӑх сценка».
Ҫак фестивале Вӑрнарти 1-мӗш вӑтам шкул та хутшӑннӑ. 4-мӗш «а» класра вӗренекен Дарья Данилова «Вӑйӑра» ташӑпа, 6-мӗш «а» класри Ксения Клочкова В. Тимаков ҫырнӑ, В.Салихова кӗвӗленӗ «Кушак» юрӑпа кайнӑ.
«Чи лайӑх юрлакан» номинацире Ксения Клочкова 2-мӗш вырӑна тивӗҫнӗ.
Фестивале Улатӑр, Элӗк, Вӑрнар, Вӑрмар, Куславкка, Йӗпреҫ, Канаш, Ҫерпӳ, Муркаш, Елчӗк, Тӑвай, Шупашкар, Ҫӗмӗрле районӗсенчен килсе ҫитнӗ. Шупашкар тата Ҫӗнӗ Шупашкар, Канаш, Ҫӗмӗрле хулисенчи шкул ачисем те хастар пулнӑ.
Чӑваш Республикин Патшалӑх Канашӗн Юрий Кислов депутачӗн парнисене ҫӗнсе илессишӗн Улатӑр районӗнче черетлӗ хутчен волейбол турнирӗ иртнӗ. Юрий Кислов Шупашкарти 2-мӗш ҫӑкӑр савутне ертсе пырать.
Ӑна кӑҫалхипе пиллӗкмӗш хут йӗркелеҫҫӗ. Иртнӗ канмалли кун Атрать ялӗнче иртнӗ турнирта финала тухакансене палӑртнӑ. Унта Атрать, Стемас, Кире, Кивӗ Эйпеҫ, Октябрьски ял тӑрӑхӗсенчи 15 ушкӑн вылянӑ. Ҫӗнтерӳ патне ӑнтӑлнисен хушшинче хӗрсемпе каччӑсен ушкӑнӗсем те, арҫынсемпе хӗрарӑмсен те пулнӑ.
Финала Киря тата Кивӗ Эйпуҫ ял тӑрӑхӗсенчи хӗрарӑмсен, Стемас тата Киря тӑрӑхӗсенчи арҫынсен, Киря тата Атрать шкулӗсенчи хӗрсен, Стемасри тата Киряри шкулсенчи каччӑсен ушкӑнӗсем тухнӑ.
Финалти вӑйӑ раштавӑн пуҫламӑшӗнче сакӑр ушкӑн хушшинче иртӗ. Ҫӗнтерӳҫӗсене депутатран волейбол мечӗкӗ, медаль, кубок лекӗ.
Сӑнсем (30)
Юпа уйӑхӗн 27-мӗшӗнчен пуҫласа ҫак уйӑхӑн 1-мӗшӗччен Улатӑр тӑрӑхӗнчи «Сӑрҫум» заповедник ӗҫченӗсемпе нимеҫӗсем (волонтерсем) шыв-шурлӑ вырӑнсене пӑхса тухнӑ, хӑнтӑр, шашкӑ, ӑтӑр тата ондатра шутне палӑртнӑ. Шутлав ӗҫӗ ӑслӑлӑх тӗпчевӗсем валли кирлӗ тесе пӗлтереҫҫӗ ӑна пуҫаракансем. Чӗрчунсен йышне палӑртас тӗллевпе ҫулсеренех ирттереҫҫӗ ӑна.
Кӑҫал «Сӑрҫум» заповедник ӗҫченӗсене Мускавран, Чулхуларан, Йошкар-Оларан, Шупашкартан ҫитнӗ нимеҫӗсем пулӑшнӑ. 3–5 ҫынран тӑракан ушкӑнсем патшалӑх инспекторӗсемпе пӗрле вӑрманти пӗчӗк юханшывсен хӗррисене куллен тӗпченӗ. Волонтерсем рейд мероприятийӗсене те хутшӑннӑ, Алтышево шкулӗнче вӗренекенсем валли ятарлӑ заняти те ирттернӗ. Ҫапла вара «Сӑрҫум» заповедникӑн Улатӑр участокӗнче хӑнтӑрсем пурӑнакан 60 вырӑна шута илнӗ. Вӗсен шучӗ пӗрешкелех тытӑнса тӑнине палӑртнӑ.
Ҫак кунсенче районсемпе хуласен администрацийӗсен пуҫлӑхӗсене ҫирӗплетесси малалла пырать. Ӗнер кӑна виҫӗ муниципалитетра Депутатсен пухӑвӗсем иртнӗ, вӗсенче пуҫлӑхсене палӑртнӑ. Улатӑр районне унчченхиллех Николай Романов ертсе пырӗ. Куславккара та малтанхи пуҫлӑхах, Валентин Колмуб, район пуҫлӑхӗнче юлнӑ. Улатӑр хулине ертсе пыма вара ҫак тилхепене вӑхӑтлӑх тытса пынӑ Александр Седова шаннӑ.
Шупашкар хула администрацине ертсе пыракан ҫынна палӑртмалли комиссире унччен ҫак пукана йышӑннӑ Алексей Ладыковшӑн сасӑлани пирки Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернӗччӗ. Аса илтеретпӗр, депутатсем кандидатурӑна паянхи ларура пӑхса тухмалла. Влаҫ органӗсен официаллӑ порталӗнче хула администрацийӗн пуҫлӑхӗн ятне хальлӗхе кӑтартманччӗ-ха, унта тивӗҫе вӑхӑтлӑх пурнӑҫлакан Алексей Маклыгин ячех тӑратчӗ.
Пӑрачкав район администрацине паянтан каллех Евгений Лебедев ертсе пырӗ. Вӑл та унччен ҫак тивӗҫе пурнӑҫланӑччӗ.
Улатӑрти пӗр арҫын хӑй кушаккине хӗрхеннипе ҫынна вӗлернӗ. Пӑтӑрмахӗ юпан 21-мӗш каҫхине сиксе тухнӑ.
Ҫав кун 66 ҫулти кил хуҫи питех пӗлмен тепӗр арҫынпа хӑй килӗнче эрех ӗҫсе ларнӑ. Кӗрекери хӑнана кил хуҫин кушак ҫури темшӗн тарӑхтарнӑ-ҫке: ӑна вӑл урипе тапнӑ. Ҫакна кил хуҫи питех те йывӑра илсе йышӑннӑ. Унтан та ытларах — тарӑхнипе вӑл хӑнана ҫӗҫӗпе чиксе пӗтернӗ. Йывӑр сурана чӑтаймасӑр кушака кӳрентерекен вилсе кайнӑ. Унтан кил хуҫи кӳршӗ хӗрарӑмне кайса хӑй патӗнче ҫын вилли пуррине пӗлтернӗ, йӗрке хуралҫисене пӗлтерме ыйтнӑ.
Кушака хӗрхеннипе ҫынна вӗлерекен тӗлӗшпе халӗ пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ. Ӑна РФ Пуҫиле кодексӗн 105 статйин 1-мӗш пайӗпе айӑплаҫҫӗ.
+0.3 °C